رویکردهای خاورشناسان به مسئلۀ انسجام قرآن: سیر تحوّل تاریخی؛ ویژگی ها؛ زمینه ها

نویسندگان

چکیده مقاله:

مطالعۀ قرآن به­عنوان یک متن مقدس، خصوصاً به­دلیل اشتراکات موضوعی با محتوای کتاب­های مقدس پیشین، همواره مورد توجه خاورشناسان بوده است. از آن­جا که نحوۀ چینش آیات قرآن و ترکیب محتوایی آن­ها برخلاف الگوی عهدین است، بارزترین خصیصۀ سبکی قرآن که در مواجهه ابتدائی غیرمتعارف می­نماید، ناپیوستگی و فقدان انسجام ظاهری است. در این جستار، روند تاریخی رویکردهای غربیان به انسجام قرآن، ویژگی­های رویکردها و عوامل و زمینه­های پیدایش و تحول آن­ها واکاوی شده است. سیر تطوّر تاریخی روندی سه­ مرحله­ای را نشان می­دهد: نفی کلّی انسجام قرآن؛ اذعان به انسجام سوره­های مکی و تردید در وجود پیوستگی در سور مدنی؛ تأکید بر لزوم بررسی سوره­های مدنی با فرض وجود انسجام در آن­ها. هم­چنین ویژگی­های این رویکردها دستخوش تغییراتی شده است، از جمله: تغییر رویکرد جدلی به رویکرد علمی؛ تحول از فهم انسجام قرآن در فرآیند تکوین تاریخی به فهم انسجام متن در نسخۀ نهائی؛ تغییر تصور ترکیب تصادفی به انگارۀ وحدت ادبی سوره­. عوامل پیدایش و دگرگونی رویکردها متعدد است که می­توان به مأنوس بودن ذهن غربی به نظم کتاب مقدس و نظم موضوعی، مراجعه به متن عربی به جای ترجمۀ قرآن، مطالعۀ قرآن به مثابۀ کلامی شفاهی و تفاوت دیدگاه­ها درباره نحوۀ تدوین قرآن اشاره کرد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

خاورشناسان و رویکردهای نوین در «جمع قرآن»

قرآن کریم، معجزه جاویدان پیامبر اسلام و منشور ابدی این رسالت پس از 15 قرن همچنان کانون توجه و پژوهش و بررسی اندیشمندان مسلمان و غیر مسلمان است. بخش بسیار چشمگیری از مطالعات خاورشناسان به شناختن قرآن کریم به منزله کتاب مقدس مسلمانان معطوف شده است. این مطالعات که از اواخر قرن نوزدهم میلادی بدین سو گستردگی محسوسی داشته، بنا به دلایل متعددی در دهه های اخیر رویکرد نوینی پیدا کرده است. تاریخ قرآن، به...

متن کامل

سیر تحوّل دیدگاههای خاورشناسان در مورد مصادر قرآن

در دو سده ی اخیر، اسلام و قرآن از موضوعاتی است که به صورت آکادمیک، در کانون توجه خاورشناسان بوده است. از ویژگی های این دوره از خاورشناسی، لزوم ارائه ی نظریات در قالب روش های علمی معتبر و آمادگی برای پذیرش نقد علمی از سوی نظریه های رقیب است. از این رو، قرآن پژوهی خاورشناسان، با تحوّلی چشم گیر نسبت به گذشته همراه بوده است. یکی از محورهایی که قرآن پژوهان غربی درباره ی آن آثاری را پدید آورده اند، می...

متن کامل

برنامه‌های برتر حفاظت وب جهان: ویژگی ها و زمینه فعالیت

هدف : بررسی برنامه‌های حفاظت وب جهان به منظور تعیین زمینه‌ی فعالیت و ویژگی‌های آنها به لحاظ سابقه فعالیت، پوشش مجموعه، گستره پوشش، نوع منابع، الگوی دسترسی و نوع جامعه تحت پوشش فعالیت‌های حفاظت وبی است. روش: گردآوری داده‌ها به روش متن‌پژوهی انجام شد. برنامه‌های برتر حفاظت وبی از طریق جستجو در گوگل، مستندات، مقالات و راهنماهای معتبرشناسایی شد. یافته‌ها: بررسی‌ برنامه‌ها نشان داد که ...

متن کامل

رویکرد علّی به ویژگی ها و مسئلۀ وحدت علم

در این مقاله ابتدا مفهوم تحقق چندگانه توضیح و نشان داده می شود که چگونه این مفهوم از نظر برخی اندیشمندان تقلیل پذیری علوم خاصی را مسدود می کند. سپس یکی از رویکردهای اخیر به این مفهوم، یعنی رویکرد علّی، شرح داده می شود؛ و در ادامه استدلال خواهد شد که پذیرش رویکرد علّی می تواند استدلال تقلیل ناپذیری را با پرسش هایی مواجه سازد. در بخش پایانی مقاله نیز به این نکته پرداخته می شود که حتی اگر تحقق چندگا...

متن کامل

حجیت مفاد فرازهای مستقل قرآن؛ رهیافتها و زمینهها (مطالعه موردی، آیه 189 بقره)

قرآن، کتاب هدایتی است که به‌دلیل جاودانگی، محدودۀ خطابش منحصر به مردمان عصر نزول نیست. احادیث معصومان علیه‌السلام با جایگاهی که در تفسیر قرآن دارند، اصطیاد پیام‌های ماندگار این کتاب را هموار می‌سازند. این مهم در تفسیر فرازهایی همانند «وَ أتُوا البُیُوتَ مِن أَبوابِها» که مستقل از بستر تاریخی زمانۀ نزول، بر معنای دیگری هم دلالت دارند، بروز نموده و زمینۀ توجه بسیاری از مفسران نسبت به قاعدۀ «حجیت مفاد فرا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 16  شماره 1

صفحات  139- 159

تاریخ انتشار 2019-04-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023